มหาวิหารฮาเจียโซเฟีย (Hagia Sophia)

โดย ภานุพงศ์ เกียรติผดุงพงศ์

หากกล่าวถึงสถาปัตยกรรมแบบไบแซนไทน์ในยุคกลาง มีสถานที่หนึ่งที่ต้องนึกถึง คือ มหาวิหารฮาเจียโซเฟีย มหาวิหารฮาเจียโซเฟียเป็นศาสนสถานที่มีชื่อเสียงที่สุดในคริสต์ศาสนานิกายกรีกออร์โธดอกซ์ถือเป็นสิ่งก่อสร้างที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในยุคกลาง

ชื่อของโบสถ์ฮาเยียโซเฟียมาจากภาษากรีกหมายความว่า “โบสถ์แห่งปัญญาอันศักดิ์สิทธิ์” ตัวโบสถ์ที่เห็นอยู่ในปัจจุบันหลังถูกสร้างขึ้นเป็นครั้งที่ 3 ในตำแหน่งเดียวกันหลังจากโบสถ์ถูกเผาทำลายจากเหตุการณ์จลาจลถึงสองครั้ง

มหาวิหารฮาเจียโซเฟียเป็นศาสนสถานในคริสต์ศาสนานิกายกรีกออร์โธดอกซ์ถือเป็นสิ่งก่อสร้างที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในยุคกลางเพื่อประกอบกิจกรรมทางศาสนาคริสตร์ของนิกายออร์โธดอกส์ เป็นโบสถ์ที่มีประวัติการสร้างถึง 3 ครั้ง ครั้งแรกที่โบสถ์ถูกสร้างขึ้นมามีชื่อว่า เมกาเล เอกเคลสเซียสร้างขึ้นในปี ค.ส.350 ในสมัยของพระเจ้าคอนสแตนติอุสที่ 2 แต่โบสถ์หลังแรกได้ถูกทำลายไปในเหตุจลาจลปี404 จากนั้น จักรพรรดิธีโอโดซิอุสที่ 2 ก็ได้ให้สถาปนิกชื่อรูฟินัส (Rufinus) ออกแบบสร้างขึ้นมาใหม่ แต่ก็ถูกทำลายอีกโดยกบฏนิกา ในเดือนมกราคม ปี ค.ศ.532 ในสมัยนั้น พระเจ้าจัสติเนียนได้มอบให้แม่ทัพเบลิซาริอุสสังหารพวกกบฏจนหมดสิ้น

ต่อมาในเดือนกุมภาพันธ์ปีเดียวกัน จักรพรรดิจัสติเนียนที่ 1 ตัดสินใจให้สร้างโบสถ์หลังที่สามให้ยิ่งใหญ่และสวยงามกว่าโบสถ์หลังก่อนๆ จักรพรรดิจัสติเนียนเลือกแอนเทมิอุสจากเมืองทราเรส และ อิซอดอรุสจากเมืองมิเลตุสออกแบบ โดยทั้ง2คนไม่ได้เป็นสถาปนิกแต่เป็นนักคณิตศาสตร์มีความชำนาญในการคิดค้นรูปทรงเลขาคณิต

ลักษณะของโบสถ์ฮาเยียโซเฟีย เป็นโบสถ์หลังคารูปทรงโดมขนาดมหึมา ประกอบด้วยกระจกหลากสีสัน(Stained glass)และเสาหินอ่อนขนาดใหญ่ จุดเด่นอยู่ที่ยอดโดมขนาดมหึมากลางวิหาร หลังคาโดมของมหาวิหารฮาเจียโซเฟียมีช่วงพาดกว้างถึง ๓๑ เมตรและมีช่องเปิดถึง ๔๐ แห่งที่บริเวณฐานทรงกระบอกรับโดม มีพื้นที่ประมาณ 700 ตารางเมตร ภายในมีเสาค้ำสลักและประดับประดาอย่างงดงามถึง 108 ต้น

ปัจจุบันโบสถ์ฮาเยียโซเฟียกลายเป็น พิพิธภัณฑ์อะยาโซเฟีย ตั้งอยู่ที่ นครอิสตันบูล (Istanbul) ประเทศตุรกี

อ้างอิง

นพคุณ ต่อวงศ์. (ม.ป.ป.). มหาวิหารฮาเจียโซเฟีย. วารสารวิชาการ ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร,3(2), สืบค้นเมื่อ 7 มกราคมพ.ศ. 2557, จาก  http://archmis.arch.nu.ac.th/arch_ajnu/journal/article_file/article_2012_54.pdf

โบสถ์ฮาเยียโซเฟีย มหาวิหารแห่งอิสตันบูล. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 มกราคมพ.ศ. 2557, จาก http://www.about108.com/2013/07/hagia-sophia.html

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น