ศิลปะโรมาเนสก์ (Romanesque art)

โดย กิตติมา สุรพงษ์พิวัฒนะ

ศิลปะโรมาเนสก์เป็นหนึ่งในศิลปะของโรมันยุคกลางที่นับว่ามีเอกลักษณ์ในด้านสถาปัตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม เป็นอย่างมาก โดยจะเห็นได้ดังคำอธิบายต่อไปนี้

ศิลปะโรมาเนสก์ (Romanesque art) หรือเรียกกันว่า ศิลปะนอร์มัน หมายถึงศิลปะที่เกิดขึ้นในยุโรป คำว่า โรมาเนสก์ เป็นคำที่ใช้บรรยายศิลปะตะวันตกโดยเฉพาะ สถาปัตยกรรมที่เกิดขึ้นระหว่างคริสต์ศตวรรษ 11 ถึง 12 ศิลปะโรมาเนสก์มีลักษณะโดดเด่นในด้านต่างๆ ดังนี้

สถาปัตยกรรม ลักษณะเด่นๆของสถาปัตยกรรมยุคนี้คือความเทอะทะ เช่นความหนาของกำแพง ประตูหรือหลังคา/เพดานโค้งประทุน เพดานโค้งประทุนซ้อน การใช้โค้งซุ้มอาร์เคดในระหว่างช่วงเสาหนึ่ง ๆ และในแต่ละชั้นที่ต่างขนาดกัน โครงสร้างที่รับน้ำหนักของสิ่งก่อสร้างส่วนใหญ่จะเป็นเสา เสาอิง และซุ้มโค้ง สถาปัตยกรรมโรมาเนสก์คล้ายกับสถาปัตยกรรมไบแซนไทน์ตรงที่จะใช้กับกำแพง หรือช่วงกำแพงที่เรียกว่า เสาอิง หรือเสาสี่เหลี่ยม (Pier)

ประติมากรรม เรื่องราวประติมากรรมสมัยโรมาเนสก์  เอามาจากพระคัมภีร์เก่และพระคัมภีร์ใหม่  เป็นเรื่องราวของศาสดาพยากรณ์  ชีวประวัตินักบุญ การทำงานตามฤดูกาล  รูปเปรียบเทียบเรื่องความดีกับความชั่ว หรือเรื่องศิลปะวิทยาการต่างๆ รวมทั้งรูปสัญลักษณ์จักรราศี  นอกจากนี้ ยังมีรูปสัตว์ลักษณะฝันเฟือง ซึ่งอาจเป็นรูปแทนความชั่วร้าย และยังมีลวดลายรูปเลขาคณิต หรือรูปดอกไม้รวมอยู่ด้วย หรือไม่ก็ทำเป็นรูปนูนต่างๆ

ประติมากรรมสมัยโรมาเนสก์ มักพบเห็นได้ในบริเวณต่อไปนี้

1. บริเวณประตูทางเข้าโบสถ์ คือ อยู่บริเวณที่เสากรอบประตูเรียงชิดเหลื่อมกันผายออกไป หรือที่เรียกว่า “แจมป์” นอกจากนี้ ยังมีอยู่ที่หน้าจั่วซุ้มประตู ที่เรียกว่า “ไทพานุม” และที่อยู่กลางประตูเสาของประตูฝาแฝด ที่เรียกว่า “ตรูมียู”

2. บริเวณตามเสาอาคาร เสาประดับอาคาร เสานูนบนผนังอาคาร และที่บัวหัวเสา

3. บริเวณตามแท่นบูชาและอ่างน้ำมนต์ในพิธีรดน้ำมนต์

4. บริเวณสุสานที่ฝังศพ

จิตรกรรม จิตรกรรมโรมาเนสก์มีรูปร่างลักษณะแบน และแสดงเส้นเป็นระเบียบมั่นคงที่มีพลังจากการบิดเอี้ยว และวนเป็นวง งานจิตรกรรมฝาผนังที่แสดงถึงเรื่องราวทางศาสนา เขียนด้วยสีปูนเปียก (Fressco)ตกแต่งผนัง ซึ่งปัจจุบันได้ถูกทำลายโดยดินฟ้า อากาศ เสียหายเป็นส่วนใหญ่

อ้างอิง

โครงการพัฒนาบทเรียน E-learning วิชาสุนทรีนศาสตร์.ศิลปะโรมาเนสก์ (พ.ศ.1540 - 1740). สืบค้นเมื่อ 13 มกราคม 2557, จาก http://www.ipesk.ac.th/ipesk/VISUALART/lesson434.html

Sirivinit.สถาปัตยกรรมโรมาเนสก์. สืบค้นเมื่อ 13 มกราคม 2557, จาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=vinitsiri&month=12-2009&date=19&group=31&gblog=13

Sayamon.ศิลปะโรมาเนสก์.ค้นเมื่อ 13 มกราคม 2557, จาก http://sayamon19745.blogspot.com/2013/02/romanesque-art-romanesque-art-11-12-13.html



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น