ถ้าหากจะกล่าวถึงดินแดนอิยิปต์ ก็คงนึกถึงชาวไอยคุปต์ที่มีความเชื่อเกี่ยวกับเหล่าเทพและเทพี ซึ่งถือว่าเป็นศูนย์รวมแห่งจิตใจ และสิ่งหนึ่งที่เป็นตัวแทนแห่งความเชื่อ ความศรัทธา และสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจที่อยู่กับชาวอิยิปต์มาตั้งแต่เกิดจนตาย ก็คือ เครื่องราง นั่นเอง
บรรดาเครื่องรางต่างๆ ของชาวอียิปต์จึงเปรียบเสมือนเครื่องประดับที่ต้องพกติดตัวอยู่ตลอด เพื่อใช้คุ้มครองอันตรายต่างๆ จากมนุษย์ด้วยกันเองรวมถึงภูตผีปีศาจ และด้วยความเชื่อของชาวยิอิปต์ที่เชื่อในชีวิตหลังความตาย ว่าสามารถฟื้นคืนชีพได้อีก ชาวอิยิปต์จึงเชื่อกันว่า เครื่องรางสามารถเป็นสิ่งที่คุ้มครองและปกป้องร่างกายไม่ให้ร่างกายนั้นเน่าเปื่อย
เครื่องรางของชาวอิยิปต์มีหลากหลายอย่าง และมีคุณลักษณะที่แตกต่างกันไป และสื่อความหมายที่แตกต่างกัน ดังต่อไปนี้
1.ซา คือเครื่องรางที่ป้องกันสิ่งชั่วร้ายและภูตผีปีศาจ จะใช้ในการปกป้องคุ้มครองกับเด็กทารกแรกเกิด
2. อัช มีลักษณะที่คล้ายคทา มีมงกุฎรูปดอกบัวกับขนนกสองอัน เป็นสัญลักษณ์แทนการค้ำเสาแห่งสวรรค์ ซึ่งหมายถึงความแข็งแกร่ง
3. แหวน เป็นสัญลักษณ์แห่งความอมตะ ตามความเชื่อแหวนจะช่วยป้องกันโรคภัยไข้เจ็บและทำให้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง
4. อีจิส มีลักษณะเป็นรูปโล่ขนาดเล็ก ส่วนที่เป็นรูปครึ่งวงกลมทำด้วยทองคำ ด้านบนมีรูปเทพเจ้า ประดับด้วยงูเห่าแผ่พังพาน และเหยี่ยวคู่หนึ่งประกบด้านซ้ายและขวามือ เป็นเครื่องรางที่เชื่อว่าช่วยปกป้องคุ้มครองให้รอดพ้นจากวิญญาณชั่วร้าย
5. อังค์ เป็นเครื่องรางที่เก่าแก่ สัญลักษณ์ของอังค์ได้รวมเอาเครื่องหมายของมนุษย์ทั้งชายและหญิงเข้าด้วย เป็นสัญลักษณ์แห่งชีวิต เพื่อชีวิตอันยืนยาวและมั่นคง
6. เซ็คเฮ็ม เป็นไม้เท้า เซ็คเฮ็มหมายถึงอำนาจสูงสุด และยังเป็นสัญลักษณ์แทนดวงดาวต่าง ๆ บนท้องฟ้า
7. ว้าซเซปเตอร์ เป็นคทาซึ่งมีปลายเป็นง่ามและมีท่อนบนสุดเป็นรูปหัวสัตว์ชนิดหนึ่ง อาจเป็นหัวสุนัขจิ้งจอก หรือหัวหงส์ ถือว่าเป็นคทาที่มีศักดิ์สิทธิ์ที่เทพเจ้าและฟาโรห์ทรงใช้ เป็นสัญลักษณ์ความมีสุขภาพดี ความสงบสุขและความมั่งคั่ง
8.สแครับ คือแมลงปีกแข็ง มีลักษณะที่คล้ายแมงคาม(ด้วงกว่าง)ของบ้านเรา เป็นเครื่องรางศักดิ์สิทธิ์ของสุริยเทพ เป็นเครื่องรางที่ถือว่าใช้ป้องกันสิ่งชั่วร้ายต่าง ๆ นอกจากนั้นยังนิยมวางไว้ในหลุมฝังศพคนตาย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์การเกิดใหม่ในชีวิตหลังความตาย
9.ต้นปาปิรุส เป็นสัญลักษณ์แทนจักรวาลที่เกิดจากอำนาจของเทพเจ้านัน จะเจริญเติบโตขึ้นมาจากเนินดิน ในยุคดึกดำบรรพ์ หรือยุคแรกเริ่มของโลก จึงหมายถึง ชัยชนะและความสนุกสนานรื่นเริง
10. ซีสทรัม คือ เครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวไอยคุปต์โบราณ ใช้มือเขย่าประกอบด้วยห่วงร้อยโลหะ แต่ละห่วงร้อยโลหะแผ่นบาง ๆ จำนวน 4 แผ่น หรือ 3 แผ่น เมื่อใช้มือเขย่าจะมีเสียงดัง ใช้ประกอบจังหวะของเพลงเร็วที่มีจังหวะเร่าร้อน กล่าวกันว่าเสียงเขย่าซีสทรัมขณะสวดมนต์สรรเสริญ เทวีโอซิส เทวีฮาเทอร์ และเทวีบาสต์ จะช่วยขับไล่อำนาจชั่วร้ายต่าง ๆและยังเป็นสัญลักษณ์แทนวงโคจรของดวงจันทร์รอบโลก
11.เน็คคีเบ็ต เป็นชื่อของเทวีแห่งอาณาจักรไอยคุปต์บน แต่ในที่นี้หมายถึงรูปสัญลักษณ์ที่มีรูปร่างเป็นหัวนกแร้ง ซึ่งประดับ อยู่ข้างงูเห่าบนมงกุฎของฟาโรห์ เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงการรวมดินแดนทั้งสองเข้าด้วยกัน
12. ดวงตา ฮอรัส, อัตจัต, เชื่อว่าผู้สวมใส่จะรอดพ้นจากภูตผีปิศาจและมีไว้ป้องกันภัยอำนาจของสิ่งชั่วร้ายต่าง ๆ
13. ดอกบัว เป็นดอกไม้ที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับสุริยเทพหลายพระองค์ มักจะนำลวดลายของดอกบัวมาประดับตกแต่งในทางศิลปะและสถาปัตยกรรม ภาพเขียนตามผนังกำแพงหลายแห่งจะพบว่ามีภาพดอกบัวปรากฎอยู่เสมอ
14.เมซ คือ คทาลูกตุ้ม เป็นสัญลักษณ์แทนพระเนตรที่ดุร้ายน่าสะพรึงกลัวของเทพเจ้าฮอรัส ภาพเขียนหรือภาพแกะสลักตามวิหารจะเห็นว่ามีฟาโรห์หลายยุคทรงถือเมซกำลังขับไล่ศัตรูและเชื่อว่าเมซมีอำนาจศักดิ์สิทธิ์ของฟาโรห์ในอดีตแฝงอยู่
15. ไม้นวดข้าวหรือแส้ ประกอบด้วยไม้ถือที่มีปลายติดด้วยเชือกร้อยลูกปัดสามเส้น เป็นของศักดิ์สิทธิ์ของสูง เทพเจ้าที่ทรงถือคือเทพเจ้าโอซิริสและเทพเจ้านัน รวมทั้งฟาโรห์หลายพระองค์ซึ่งถือกันว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจอันยิ่ง ใหญ่
16. เท๊ต มีลักษณะที่คล้ายเครื่องรางอังค์และน็อต ประดับพระปั้นเหน่งของเทพเจ้า มักจะประดับคู่กับเจ็ด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนสหภาพ (รวมดินแดนสองอาณาจักร) และยังเป็นสัญลักษณ์แทนความร่วมมือของเทวีไอซิ และเทพเจ้าโอซิริส
17. ยูเรอัส คือ มงกุฎรูปงูเห่ากำลังชูคอแผ่แม่เบี้ย ประดับอยู่บนมงกุฎตรงพระนลาฎของฟาโรห์มงกุฎประดับเป็นสัญลักษณ์แสดง ถึงการดำรงตำแหน่งฟาโรห์ที่ถูกต้องตามกฎมณเฑียรบาลและธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดกัน
18.ไม้เท้าด้ามงอ เป็นไม้เท้าที่ใช้กับฟาโรห์และขุนนางได้ ซึ่งหมายถึง ปกครอง ควบคุม มีอิทธิพลสูง
19. เจ๊ด เป็นเครื่องรางสัญลักษณ์ของเทพเจ้าโอซิริส มีลักษณะเป็นรูปกระดูกสันหลัง หมายถึง ความมั่นคงแข็งแกร่ง ในช่วงที่มีพิธีกรรมที่เกี่ยวกับคนตาย จึงนำเจ๊ดมาเป็นเครื่องรางใส่ในโรงศพหรือหลุมฝังศพเชื่อว่าจะให้ชีวิตใหม่ของคนตายได้มีชีวิตอมตะและมีความมั่นคง
จากที่กล่าวมานั้นจะเห็นได้ว่าชาวอิยิปต์มีความเชื่อและศรัทธาในเรื่องเทพและชีวิตหลังความตาย เครื่องรางจึงเป็นสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ หัวใจ และสื่อกลาง ของความเชื่อความศรัทธาและวิถึชีวิตของชาวอิยิปต์
อ้างอิง
บรรยง บุญฤทธิ์. (2547). เปิดตำนานมหาเทพและเทพีผู้เหนือจิตวิญญาณของชาวไอยคุปต์. กรุงเทพมหานคร:สร้างสรรค์บุ๊ค.
เทพเจ้ารา. (ม.ป.ป.) สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2558, จาก http://www.ounamilit.com/b37_tep.htm
เครื่องรางอิยิปต์โบราณ. (ม.ป.ป.) สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2558, จาก https://sites.google.com/site/arc213history/kheruxngrang-xi-yipt-boran
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น