เรื่องราวลี้ลับของโยไก (Yokai)

โดย ชฎาพร จุ้ยหมื่นไวย

ในโลกนี้มีเรื่องราวลี้ลับมากมายเกี่ยวกับสิ่งที่มองไม่เห็นไม่ว่าจะเป็นตำนานของเทพเจ้า เหล่าเทวดานางฟ้านางสวรรค์หรือแม้แต่เรื่องเล่าลี้ลับเกี่ยวกับภูติผี ปีศาจทั้งหลาย ต่างก็มีเรื่องเล่ามากมายเล่าต่อกันมารุ่นต่อรุ่น ซึ่งลักษณะหรือประเภทของสิ่งลี้ลับที่กล่าวไปนั้นก็มักจะแตกต่างกันออกไปตามแต่ละพื้นที่ ประเทศญี่ปุ่นก็เป็นอีกประเทศหนึ่งที่มีเรื่องราวลี้ลับเกี่ยวกับภูติผีปีศาจเยอะพอสมควร ภูติผีปีศาจในญี่ปุ่นนั้นมีมากมายหลายประเภท แต่ประเภทที่คนทั่วไปรู้จักกันดีก็คือประเภท โยไก (Yokai หรือ 妖怪) เพราะมักถูกนำไปสร้างเป็นตัวหลักในการ์ตูนชื่อดังของญี่ปุ่นในหลายๆเรื่องอาทิ เช่นเรื่อง Kamisama Hajimemashita , Spirited Away , Hotarubi no morie , Natsume Yuujinchou เป็นต้น


ที่มา : https://mgronline.com/

โยไกเป็นสิ่งมีชีวิตเหนือธรรมชาติที่ไม่ได้มาจากวิญญาณของคนตายจากความเชื่อของประเทศญี่ปุ่น      ซึ่งโยไกอาจจะนำโชคดีหรือโชคร้ายมาสู่มนุษย์ก็ได้ ในญี่ปุ่นยุคโบราณเชื่อว่าปรากฎการณ์ต่างๆที่มีความแปลกประหลาดผิดธรรมชาติที่เกิดขึ้นมานั้นเป็นการกระทำของ "โยไก" โยไกแตกต่างจากวิญญาณ มีรูปร่างต่างๆ สำหรับคนญี่ปุ่นถึงแม้ว่าโยไกจะเป็นสิ่งน่ากลัวแต่ก็เป็นสิ่งที่รู้สึกผูกพันกันเช่นกัน หากให้เทียบกับของไทยเองนั้น ก็อาจจะเป็นความเชื่อในเรื่องผีสางทั่วไป

โยไกจะแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ซึ่งประเภทแรกนั้นจากคำบอกเล่าหรือตามในบันทึกต่างๆของผู้คน ส่วนใหญ่มักจะเจอกับโยไกที่มีร่างเป็นสัตว์หรือที่เรียกว่า "โอะบะเกะ" เช่น คัปปะหรือกัปปะ( 河童 Kappa ) เป็นโยไกชนิดหนึ่งที่หลายคนน่าจะคุ้นเคยมากที่สุด มีลักษณะคล้ายสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ ตามตำนานเล่าว่าคัปปะเคยหลอกล่อให้คนลงไปในน้ำ มักจะลากม้า หรือ วัว ควาย แต่ที่ชอบมากที่สุดคือลากเด็กๆ ลงแม่น้ำจนจมน้ำตาย มีความเชื่อว่าคัปปะเป็นเทพที่ดูแลแม่น้ำลำคลองแต่เมื่อมนุษย์เลิกนับถือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ คัปปะก็กลายเป็นเพียงแค่ภูติผีธรรมดา ในปัจจุบันมีศาลเจ้าบูชาคัปปะโดยพ่อแม่ของเด็กๆมักจะนำของมาเซ่นไหว้ เช่น เหล้าสาเก น้ำ คัมภีร์ กลอง เป็นต้น เพื่อไม่ให้คัปปะมายุ่งเกี่ยวกับลูกของตนอีกด้วย


ที่มา : https://mgronline.com/

โยไกประเภทที่ 2 คือโยไกที่สามารถปรากฏตัวออกมาในลักษณะร่างมนุษย์และปะปนกับผู้คนได้เช่น “โระคุโระ คุบิ” (ろくろ首;Rokuro kubi) หรือ “ผีคอยาว” เป็นโยไกชนิดหนึ่งเป็นผู้หญิงและต้องเป็นหญิงสาวที่มีใบหน้าสะสวยเพื่อใช้หลอกล่อเหยื่อที่เป็นผู้ชาย ชอบยืดคอยาวออกไปหลอกหลอนมนุษย์ เมื่อตกกลางคืนจะยืดคอออกไปได้ยาวมาก โรคุโรคุบิมักจะชอบปะปนอยู่กับมนุษย์

ประเภทที่ 3 ของโยไกที่คนญี่ปุ่นจะรู้จักดีคือ "โอะนิ" เป็นพวกยักษ์ที่คอยเฝ้าดูแลภูเขาต่างๆ มักจะมีผิวสีแดง ฟ้า หรือน้ำตาล มีเขาสองเขา ปากกว้างและมีวงเขี้ยว 2 อัน มักสวมใส่ผ้าเตี่ยว หนังเสือ อาจถือกระบองหรือดาบ โอะนิมักมีภาพลักษณ์ที่ดูน่ากลัวแต่บางครั้งพวกเขาก็เป็นศูนย์รวมของพลังธรรมชาติ

ประเภทที่ 4 หรือ "สึกุโมะงะมิ" เป็นโยไกที่กำเนิดจากข้าวของเครื่องใช้เก่าแก่ต่างๆที่มนุษย์นำไปทิ้งหรือไม่ใช้แล้ว โยไกประเภทนี้โดยส่วนมากแล้วไม่เป็นภัยต่อมนุษย์ และอาจอาศัยอยู่ในบ้านของมนุษย์โดยทั่วไป เช่น  ผีร่ม หรือ คะระกะซะ โคะโซ (ญี่ปุ่น: からかさ小僧 Karakasa Kozō) เกิดจากร่มกระดาษเก่าอายุเกินกว่า 100 ปี ที่มนุษย์ละทิ้งแล้ว มีดวงตาเดียวกลมโตพร้อมกับปากที่มีลิ้นยาวและมีขาเดียวไว้คอยกระโดดไปมา มักจะปรากฏยามค่ำคืนบริเวณสุสานหรือที่รกร้าง ตามคำบอกเล่ากล่าวว่าบางครั้งมันจะปรากฏตัวเพื่อเล่นกับเด็กๆ

แม้จะยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าโยไกนั้นมีอยู่จริงหรือไม่แต่ความเชื่อเหล่านี้ก็ถูกส่งต่อมาตั้งแต่ญี่ปุ่นยุคโบราณหรือบางทีนั้นคนโบราณอาจจะใช้ตำนานเรื่องภูติผีปีศาจเพื่อป้องกันไม่ให้เด็กๆ เข้าใกล้ป่าหรือหน้าผาที่อันตรายก็เป็นได้ เช่นตำนานของคัปปะที่ชอบลากมนุษย์ลงไปใต้น้ำโดยเฉพาะเด็กๆอาจจะมีไว้ป้องกันไม่ให้เด็กๆทั้งหลายลงไปเล่นน้ำในที่ลึกๆเพื่อป้องกันการจมน้ำและตำนานของยักษ์โอะนิที่มีไว้เพื่อให้มนุษย์ได้ตระหนักถึงธรรมชาติและไม่กล้าที่จะบุกรุกพื้นที่ธรรมชาติ เป็นต้น


ที่มา : https://ohmatsuri.com/

นอกจากนี้ในปัจจุบันมีการจัดเทศกาลโยไก (เทศกาลภูติผีปีศาจ) (妖怪まつり) ที่จังหวัดโทคุชิมะ ประเทศญี่ปุ่น เทศกาลนี้เริ่มขึ้นในปี 2000 เป็นเทศกาลที่จัดขึ้นเพื่อสืบทอดตำนานเกี่ยวกับโยไก จุดเด่นของเทศกาลนี้คือขบวนพาเหรดโยไกทุกคนจะแต่งตัวเป็นโยไกประเภทต่างๆเพื่อร่วมเดินขบวนพาเหรดด้วยกันและบุคคลภายนอกก็สามารถเข้าร่วมเดินด้วยได้โดยการสวมชุดตุ๊กตา งานนี้จัดขึ้นที่โรงเรียนประถมคะมิเมียว จังหวัดโทคุชิมะและจะจัดเป็นประจำทุกวันอาทิตย์ที่ 3 ของเดือนพฤศจิกายนในทุกๆปี

ความเชื่อเรื่องโยไกที่สืบเนื่องมาแต่โบราณ แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชาวญี่ปุ่นกับธรรมชาติว่ามีความผูกพันธ์กันมาตั้งแต่สมัยโบราณซี่งการที่ผู้คนมีความเชื่อในเรื่องของสิ่งลี้ลับนั้นก็ช่วยให้ผู้คนรู้จักอนุรักษ์ธรรมชาติ รู้จักระมัดระวังตัว และตั้งมั่นกับการประพฤติตนเป็นคนดีกันมากขึ้น แต่ทั้งนี้ก็มีทั้งคนที่เชื่อและคนที่ไม่เชื่อเพราะเป็นความเชื่อส่วนบุคคลซึ่งขึ้นอยู่กับวิจารณญาณส่วนบุคคลของแต่ละคน


อ้างอิง  

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2558). โยไก. ค้นเมื่อ 24 กันยายน 2561, จาก:  https://th.wikipedia.org/

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2561). ผีร่ม. ค้นเมื่อ 24 กันยายน 2561, จาก: https://th.wikipedia.org/

โฆษิต ทิพย์เทียมพงษ์.  (2559). “ผีโยไก” ในตำนานผีญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ 24 กันยายน 2561, จาก: https://mgronline.com/japan/detail/9590000083777

Tsunaki Koike. (2017). เทศกาลโยไก (เทศกาลภูติผีปีศาจ) (妖怪まつり). สืบค้นเมื่อ 24 กันยายน 2561, จาก: https://ohmatsuri.com/th/articles/tokushima-yokai-maturi

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น