ฮาเธอร์ (Hathor) เทพีแห่งความรัก

โดย พิรญาณ์ โพธิ์มี

เมื่อกล่าวถึงเทพเจ้าในสมัยอียิปต์โบราณ ทุกคนคงจะนึกถึงเทพเจ้ารา โอซิริส เซธ ฮอรัส ซึ่งอาจเคยได้ยินหรือรู้จักผ่านตำนานสงครามเทพเจ้า เทพเจ้าที่กล่าวมานั้นล้วนเกี่ยวข้องกับสงคราม การเกิดของสรรพสิ่ง และความตาย แต่เทพเจ้าที่ชาวอียิปต์นับถือยังมีอีกหลายองค์ที่มีความสำคัญ เมื่อมีสงคราม การเกิด และความตาย  ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับชีวิตมนุษย์ นั่นก็คือความรัก ซึ่งเทพีแห่งความรักที่ได้รับการนับถือจากชาวอียิปต์โบราณคือ เทพีฮาเธอร์ (Hathor)

ฮาเธอร์ ทรงมีพระนามในภาษาอียิปต์ว่า เฮ็ท-เฮร์ท (Het-Hert) พระนางทรงเป็นเทพีที่ได้รับการเคารพอย่างกว้างขวางอีกองค์หนึ่งทั่วแผ่นดินอียิปต์โบราณ นอกจากที่ทรงเป็นเทพีแห่งความรัก พระนางยังทรงเป็นเทพีแห่งความงาม ความสุข พิธีกรรม ศิลปวิทยาการ การเกิดของเด็ก และคุณสมบัติที่ดีของเพศหญิง ลักษณะของพระนางส่วนศรีษะและลำตัวเป็นมนุษย์ บนศรีษะสวมศิราภรณ์รูปเขาวัวคู่โอบดวงสุริยะ หรือปรากฏเป็นรูปวัวทั้งตัวและทรงถือซิสทรัม (เครื่องให้จังหวะในพิธีกรรม)


เทพีฮาเธอร์

โดยดั้งเดิมนั้นพระนางทรงได้รับการนับถือในฐานะของแม่โคแห่งสวรรค์ บางคัมภีร์กล่าวไว้ว่าพระนางคือเทพีแห่งเอกภพ ผู้ซึ่งครอบครองท้องฟ้าทั้งในบูรพทิศและประจิมทิศ นอกจากนี้ยังมีตำนานที่ระบุไว้ในคัมภีร์มรณะกล่าวว่าเมื่อวิญญาณของมนุษย์ไปถึงทางเข้าสู่ยมโลก เทพีฮาเธอร์จะไปต้อนรับในลักษณะของวัว วิญญาณเหล่านั้นจะขอร้องให้พระนางช่วยพาเข้าไปสู่โลกวิญญาณโดยนั่งบนหลังวัว

พระนางทรงได้รับความเคารพบูชาอย่างต่อเนื่องในทุกราชวงศ์ และในแทบทุกเมืองของอาณาจักรอียิปต์โบราณ พระนางถูกดึงเข้าไปเกี่ยวข้องกับลัทธิที่นับถือเทพเจ้าในหลายลัทธิ ลัทธิใดนับถือเทพองค์ใดเป็นใหญ่และเคารพเทพีฮาเธอร์ด้วยก็จะพยายามดึงพระนางเข้าไปเกี่ยวข้องกับเทพเจ้าองค์นั้น ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

ลัทธิที่บูชาฮอรัส เทพเจ้าแห่งท้องฟ้า กล่าวว่าพระนางทรงเป็นชายาและพระมารดาของฮอรัส ซึ่งในสมัยหนึ่งเชื่อว่าเป็นองค์เดียวกับไอซิส (ชายาเทพเจ้าโอซิริส) แต่ภายหลังได้แยกออกจากกัน คือไอซิสเป็นมารดาของ    ฮอรัสและฮาเธอร์เป็นแม่นม พระนามของเทพีฮาเธอร์ที่เขียนด้วยอักษรภาพเฮียโรกลิฟฟิคมีรูปนกเหยี่ยวซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของฮอรัสอยู่ในกำแพงล้อม มีความหมายว่า “บ้านแห่งฮอรัส” พระนามนี้แสดงถึงว่าพระนางเป็นผู้ปกป้องคุ้มครองเทพเจ้าฮอรัส


ฮาเธอร์และฮอรัส
ที่มา : https://pixels.com/featured/

ชาวอียิปต์โบราณมีการจัดพิธีที่เรียกว่าพิธีกรรมการพบปะที่งดงาม (Festival of Beautiful Reunion) ซึ่งจัดขึ้นเพื่อเทพเจ้าฮอรัสและเทพีฮาเธอร์โดยเฉพาะ ในพิธีนี้เทวรูปของเทพีฮาเธอร์จะล่องเรือจากวิหารเดนดรา(Dendera) เพื่อลงมาร่วมอภิเษกสมรสกับเทวรูปของเทพเจ้าฮอรัสในวิหารเอ็ดฟู (Edfu) เทวรูปของทั้งสองจะประดิษฐานคู่กันเป็นเวลานาน 2 เดือนหลังจากนั้นเทพีฮาเธอร์จะตั้งครรภ์และล่องเรือกลับวิหารเดนดรา

วิหารเดนดรา (Dendera Temple) เป็นวิหารที่สร้างขึ้นเพื่อบูชาเทพีฮาเธอร์ ถือว่าเป็นสถานที่ซึ่งเทพเจ้า ฮอรัสจะเสด็จมาเยี่ยมเยือนพระชายาและพระโอรสเป็นประจำ วิหารนี้เป็นสถานที่ที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดแห่งหนึ่งบนแผ่นดินอียิปต์ เป็นหนึ่งในวิหารทั้งสามที่ในสมัยฟาโรห์เชื้อสายกรีกแห่งราชวงศ์ปโตเลมีให้การอุปถัมภ์เป็นพิเศษและทรงปฏิสังขรณ์วิหารโดยสร้างเสริมขึ้นอย่างใหญ่โต ส่วนมากคนอียิปต์ที่นับถือเทพีฮาเธอร์รู้กันว่า หากหนุ่มสาวคู่ใดปรารถนาความสมหวังในเรื่องความรัก ก็จะไปขอพร ณ เทวสถานของพระนาง เพื่อรับพรจากพระนางให้คุ้มครองชีวิตสมรสให้ยั่งยืนตลอดไป


วิหารเดนดรา (ด้านหน้า)

ลัทธิย่อยที่บูชาเทพเจ้าราและนางพญาสิงโตเซ็ค-เม็ต เชื่อว่าพระนางฮาเธอร์ทรงเป็นธิดาของเทพเจ้ารา   มีตำนานเล่าว่า ครั้งหนึ่งเทพีฮาเธอร์ได้รับมอบพระเนตรที่ทรงพลังจากเทพเจ้ารา เนรมิตร่างใหม่ให้มีศรีษะเป็นสิงโตและร่างกายเป็นมนุษย์ เรียกใหม่ว่า เซ็คเม็ต-ฮาเธอร์ เทพีสิงโตฮาเธอร์ทรงหลงลืมทุกสิ่ง พระนางตามล่าเหยื่อ สังหารมนุษย์ผู้ชั่วร้ายและฉีกเนื้อมุษย์กินเป็นอาหาร ทรงพอพระทัยในรสชาติเลือดของมนุษย์และตระเวนไปทั่วดินแดนอียิปต์โบราณ

เทพเจ้าราทรงเห็นความโหดร้ายนี้จึงมีรับสั่งให้ทหารนำรากต้นไม้ชนิดหนึ่งซึ่งมีลักษณะคล้ายมนุษย์มาทุบจนมีสีแดงคล้ายเลือด ผสมกับดินแดง และเบียร์จากข้าวบาร์เลย์ ใส่ไว้ในตุ่ม 7,000 ตุ่ม รุ่งเช้าสิงโตฮาเธอร์ผ่านมาและเห็นรอยเลือดอยู่ทั่ว พระนางทรงประหลาดใจแต่ด้วยความชอบในรสชาติของเลือดจึงดื่มจนมึนเมาและสิ้นฤทธิ์ไป จากนั้นพระนางจึงสำนึกได้และเลิกฆ่ามนุษย์นับแต่นั้นและทรงกลายมาเป็นเทพีแห่งความรัก และเมตตาต่อมนุษย์

แม้ว่าในตำนานของเทพีฮาเธอร์พระนางจะมีความเกี่ยวข้องกับเทพเจ้าหลายองค์ รวมถึงมีการเกี่ยวข้องกับการสังหารมนุษย์แต่ด้วยความที่พระนางเป็นเทพีแห่งความรัก พระนางก็สามารถสำนึกได้และเลิกสังหารมนุษย์ ตำนานนี้แสดงให้เห็นว่าถึงแม้เทพีฮาเธอร์จะเป็นเทพแต่พระนางก็ทรงมีความรัก โลภ โกรธหรือหลงดังเช่นมนุษย์คนหนึ่ง ซึ่งท้ายที่สุดแล้วหากจิตใจของมนุษย์นั้นเป็นจิตใจที่มีความรักและเต็มไปด้วยความเมตตาก็จะสามารถกลับตัวและสำนึกได้ดังเช่นเทพีแห่งความรักองค์นี้


อ้างอิง

คุรุเทพแห่งอียิปต์โบราณ ตอนที่ 2 (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2561, จาก: http://sacredisis.blogspot.com/2018/03/2.html

มหาสงครามแห่งทวยเทพแห่งแดนไอยคุปต์ (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2561, จาก: https://www.thairath.co.th/content/580097

The Goddess : Hathor (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2561, จาก: https://www.egyptian-witchcraft.com/the-goddess-hathor/

The Dendera Temple (ออนไลน์).สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2561, จาก: http://letseetheworld.thaimultiply.com/photos/83992/the-dandara-temple

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น