Freetown Christiania ดินแดนแห่งเสรีชน

โดย นิภาพร ชมภู

ท่ามกลางสังคมแห่งความวุ่นวายจากกระแสทุนนิยมที่ทำให้โลกหมุนไปอย่างรวดเร็ว ชีวิตผู้คนที่เร่งรีบในทุกย่างก้าว ความคิดที่อยู่บนพื้นฐานของกำไร ขาดทุน คุ้มหรือไม่คุ้ม สังคมที่พึ่งพากันเพื่อผลประโยชน์ที่ตนจะได้รับ และชีวิตถูกครอบงำอิสระเสรีภาพจากรัฐตลอดเวลา กลับมีดินแดนแห่งหนึ่งที่การเดินทางของชีวิตสวนทางกับโลกแห่งความเป็นจริง พื้นที่แห่งความฝัน ดินแดนแห่งสิทธิเสรีภาพที่หลายชีวิตต่างตามหาอยู่ที่นี่ “Freetown Christiania ดินแดนแห่งเสรีชน”

ท่ามกลางความตื่นตัวของขบวนการบุพผาชน ในปี 1971 Christiania พื้นที่รกร้างของกองทัพเดนมาร์กใจกลางกรุงโคเปนเฮเกน ถูกคนหนุ่มสาวที่มีอายุระหว่าง 16-25 ปี จำนวนหนึ่งบุกเข้ายึดครอง ก่อร่างชุมชนแห่งเสรีภาพที่ประกาศปกครองตนเอง พวกเขาเหล่านี้ค้นหาชีวิตทางเลือก มีจุดยืนในการต่อต้านสงคราม (โดยเฉพาะช่วงนั้นมีสงครามเวียดนามเกิดขึ้น) นิวเคลียร์ พวกเขามองว่าความรุนแรงไม่ใช่ทางออก แต่เป็นปัญหาอีกปัญหาหนึ่ง และที่สำคัญพวกเขาปฏิเสธการมีชีวิตอยู่ในสังคมที่มีชนชั้น สังคมแห่งการอุปถัมภ์ สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่พวกเขาไม่ต้องการ


ซุ้มประตูทางเข้า Christiania 

Christiania มีพื้นที่ประมาณ 240 ไร่ หลังจากที่หนังสือพิมพ์นำรูป ‘Freetown Christiania’ ไปลง ผู้คนก็เริ่มสนใจ และแห่กันมาตั้งรกรากที่นี่ ชุมชน Christiania กลายเป็นที่เลื่องลือในหมู่เสรีชนต่างขนข้าวของมารวมหมู่อยู่ด้วยกัน มีประชากรทั้งหมดประมาณ 850-1000 คน ลักษณะโครงสร้างทางกายภาพของ Christiania มีความหลากหลาย ลักษณะคล้าย ๆ “ART LANE ถนนแห่งศิลปะ” ตึกรามบ้านช่อง ฝาผนัง กำแพงถูกเพ้นท์ด้วยลวดลายเอกลักษณ์ที่แปลกตา ซึ่งลวดลายเหล่านี้จะเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ เราสามารถเขียนภาพทับของใครก็ได้ เพราะชาว Christiania มีหลักในการอยู่ร่วมกัน คือการถือกรรมสิทธิ์ในดินแดนแห่งนี้ร่วมกัน ดังนั้นพื้นที่แห่งนี้จึงไม่มีผู้ใดผู้หนึ่งเป็นเจ้าของที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง เราสามารถทำอะไรก็ได้ เพราะเป็นพื้นที่ส่วนรวมนั่นเอง

สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์ (เจ้าของนามปากกานิ้วกลม) ได้เดินทางไปถ่ายทำรายการที่ Christiania เขาเล่าว่านอกจากตึกร้างของกองทัพเดนมาร์คแล้ว ก็ไม่มีบ้านหลังไหนที่ใหญ่อลังการกว่ากันเลย “บ้านทุกหลังมีความถ่อมตัวต่อธรรมชาติอยู่ มันเพียงแค่ขอที่ธรรมชาติแล้วซุกตัวอยู่ในนั้น” นอกจากตึกรามบ้านช่องแล้งก็ยังมีประติมากรรมหลายอย่างที่มีความเป็นเอกลักษณเฉพาะตัว หนึ่งในนั้นก็คือ สัญลักษณ์หอยทาก ที่บ่งบอกความเป็น Christiania ได้เป็นอย่างดี

ชาว Christiania กล่าวว่าหอยทากเป็นสัญลักษณ์ของความช้า เพราะความช้าจะทำให้ได้ยินทุกเสียง ซึ่งบ่งบอกถึงการปกครองที่จะรับฟังความคิดเห็นของทุกเสียง ทำความเข้าใจร่วมกัน แบบที่ไม่มีการลงประชามติ ไม่มีเสียงส่วนมาก และไม่มีเสียงส่วนน้อยด้วยเช่นกัน (Direct Democracy) นอกจากหอยทากจะสื่อความหมายด้านการปกครองแล้ว ยังสื่อให้เห็นถึงวิถีชีวิตแบบค่อยเป็นค่อยไป ดังนั้นหากท่านได้มีโอกาสเดินทางไปที่ Christiania ก็ไม่ต้องแปลกใจถ้าเห็นผู้คนมีม้า หรือจักรยานเป็นพาหนะแทนที่จะเป็นรถยนต์ สัญลักษณ์ที่บ่งบอกความเป็นตัวตนของ Christiania ที่นอกเหนือจากวัตถุสิ่งของ ก็คือจิตใจ สิ่งที่อยู่ภายในของคนที่นี่ พวกเขารวมตัวกันเพื่ออิสระ เคารพต่อเสรีภาพของผู้อื่น นอบน้อมต่อธรรมชาติ ปฏิเสธความเป็นทุนนิยม สิ่งเหล่านี้ทำให้เห็นว่า ชาว Christiania เดินทางสวนกับกระแสโลกแห่งทุนนิยมอย่างเห็นได้ชัด


บ้านเรือนใน Christiania

บางอย่างที่อยู่ใน Christiania สร้างขึ้นจากความไร้เหตุผล เช่น โต๊ะน้ำชาเล็กๆ กลางน้ำ (คงไม่มีใครที่สามารถลงไปนั่งกินน้ำชากลางน้ำได้) เสื้อผ้าของผู้หญิงที่ถูกแขวนบนต้นไม้ หลายคนอาจสงสัยว่าสิ่งเหล่านี้ทำขึ้นมาเพื่ออะไร สิ่งนี้ถึงแม้จะดูไม่มีเหตุผลแต่กลับตอบโจทย์ของชีวิตได้ดี ชีวิตของคนเราคงไม่มีใครสามารถใช้เหตุผลได้ตลอดเวลา อาจมีบ้างที่เราต้องทำตามอารมณ์ ความอยาก ความต้องการ ที่ไม่มีเหตุผลใดที่จะมาอธิบายได้ แค่อยากทำมันขึ้นมาทำแล้วสบายใจ ทำแล้วมีความสุขก็แค่นั้น

พอมาถึงจุดนี้ข้าพเจ้าเชื่อว่าหลายคนคงมีความใฝ่ฝัน อยากเดินทางไปสู่ดินแดนในฝันนี้สักครั้ง ดินแดนที่สามารถทำอะไรก็ได้ตามแต่ใจเราอยากทำ ดินแดนที่ใกล้กับคำว่าอิสระเสรีภาพอย่าแท้จริง ซึ่งข้าพเจ้าเชื่อว่า Christiania ไม่ได้มีอยู่แค่ที่เดนมาร์กเท่านั้น แต่มีอยู่ทุกที่ และมีอยู่ตลอดเวลาตราบที่ใจเราอยากให้มี เราต่างขวนขวายหาดินแดนอิสระเสรีภาพว่าอยู่ที่ใด แต่เราอาจไม่เคยมองให้ลึกลงในใจว่าดินแดนแห่งเสรีชนที่เราเฝ้าตามหานั้น อาจอยู่แค่ที่ใจเราก็เป็นได้ จงอย่าลืมที่จะสร้าง Christiania ให้เกิดขึ้นเต็มผืนใจก่อนที่จะตามหายังผืนดินอื่น เพราะไม่อย่างนั้นอาจจะเป็นตัวคุณเองที่หลงทางอยู่แสนไกล โดยไม่รู้ว่า Christiania อยู่ในใจของคุณเอง
 

อ้างอิง

MAYA JETT. (2559). Freetown Christiania : เมืองเนี้ยใครจะทำอะไรก็ได้ จะสูบกัญชากลางถนนก็ยังด้ายยยย. ค้นข้อมูล 17 กันยายน 2560, จาก https://minimore.com/b/qhJY3/10

Thai PBS. (2556). พื้นที่ชีวิต คริสเทเนีย วิถีเสรีชน 26Jan12. ค้นข้อมูล 17 กันยายน 2560, จาก https://www.youtube.com/watch?v=cz-Cq34MkLY

Thus Noumong. (2558). COPENHAGEN: สัมผัสวิถีฮิปปี้ในชุมชนอิสระ Christiania ที่ เดนมาร์ก. ค้นข้อมูล 17 กันยายน 2560, จาก http://www.culturedcreatures.com


ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น