โดย อินทุกร พงษ์พิเดช
เมื่อกล่าวถึงชนพื้นเมืองชาวอเมริกัน หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ อินเดียนแดง ความจริงแล้วพวกเขาเป็นกลุ่มคนผิวเหลืองที่อาศัยอยู่ในทวีปอเมริกาก่อนที่ชาวชาวยุโรปจะอพยพย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากเสียอีก ชาวยุโรปที่อพยพเข้ามานั้นเดิมอาศัยอยู่ในพื้นที่เขตหนาวพวกเขาจึงมีผิวสีซีด เมื่อได้มาพบชาวพื้นเมืองซึ่งมีสีผิวออกไปทางน้ำตาลแดงเนื่องจากถูกแดดแผดเผาจึงเรียกพวกเขาว่า ชาวอินเดียนแดง นั่นเอง โดยเฉพาะอินเดียนแดงเผ่ามายา เป็นที่รู้จักกันดีในฐานะผู้สร้างปฏิทินที่เชื่อว่าบ่งบอกถึงวันสิ้นโลก
อาณาจักรของชาวมายา เป็นอาณาจักรโบราณในอเมริกากลาง มีพื้นที่บริเวณประเทศเม็กซิโกคาบเกี่ยวกับประเทศเบลีซและประเทศกัวเตมาลา มีความรุ่งเรืองช่วง 500 ปีก่อนคริสตกาล มีจุดศูนย์กลางอยู่ที่นครวากา ปัจจุบันคือ เอลเปรู เมืองของชาวมายาประกอบด้วย ชุมชนเกษตรอยู่ชั้นนอก ชุมชนเมืองอยู่ชั้นใน ล้อมรอบจุดศูนย์กลาง ซึ่งเป็นบริเวณสิ่งก่อสร้างที่ใช้ประกอบพิธีกรรมต่างๆ สิ่งก่อสร้างมีหลายแบบ เช่น ปิรามิด วิหาร และปราสาทราชวัง ที่สร้างจากศิลาอันบ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองของชาวมายาเป็นอย่างดี มีข้อสันนิษฐานว่า ชาวมายาอาจสืบเชื้อสายมาจากอิสราเอล ไม่ก็ กรุงทรอย คาร์เธจ ฮั่น แอตแลนติส ฯลฯ ซึ่งยังไม่เป็นที่แน่ชัด
ชาวมายานับถือเทพเจ้า โดยพวกเขาเป็นพวกพหุเทวนิยมนับถือเทพเจ้าหลายองค์ และมีความเชื่อว่า เทพเจ้าเหล่านี้ทรงโปรดปรานการเสวยเลือด ดังนั้นในพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆของชาวมายาจึงมีพิธีบูชายัญด้วยชีวิตของหญิงพรหมจารี(บริสุทธิ์)เพื่อเป็นการถวายแด่ทวยเทพ การบูชายันต์นี้ล้วนเกิดจากความสมัครใจของผู้ถูกบูชายันต์ หรืออาจมีการนำเชลยศึกมาบูชายันต์ นอกจากนี้ชาวมายายังเชื่อในเรื่องชีวิตหลังความตาย เชื่อในเรื่องสวรรค์และนรก พวกเขาเชื่อว่าสวรรค์มีไว้สำหรับบุคคลผู้ถูกบูชายันต์ หรือคนที่เสียชีวิตจาการคลอดลูก ส่วนนรกมีไว้สำหรับคนทั่วไป
ชาวมายามีความปราดเปรื่องในศาสตร์หลายแขนง ได้แก่คณิตศาสตร์ ดาราศาสตร์ สถาปัตยกรรม ชลประทาน การทอผ้า การทำเครื่องปั้นดินเผา และมีระบบปฏิทินและภาษาเขียนของตนเอง ชาวมายาใช้อักษรภาพในการบันทึกเรื่องราวต่างๆ ภาษาเขียนของชาวมายาเป็นอักษรภาพ หรือที่เรียกว่า Hieroglyphics แบบเดียวกับภาษาของอียิปต์โบราณ ศิลปะของชาวมายาจะสะท้อนให้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่ของตนเอง โดยผ่านทางภาพเขียนบนแผ่นกระดาษ การแกะสลักลงบนไม้และแผ่นหิน ตลอดจนการปั้นดินเหนียว มีทั้งแบบที่เรียบง่ายและแบบที่มีความประณีตบรรจงงดงาม ชาวมายามีความสามารถทางดาราศาสตร์ จนสามารถทำนายเวลาเกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาได้ล่วงหน้าเป็นเวลานาน รู้จักทำปฏิทินขึ้นใช้เอง ซึ่งเชื่อกันว่ามีความแม่นยำว่าปฏิทินของชาวยุโรป ปฏิทินของชาวมายาสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 2012 จึงเป็นที่มาของความเชื่อเกี่ยวกับวันสิ้นโลกนั่นเอง ชาวมายามีความสามารถทางคณิตศาสตร์ พวกเขาประดิษฐ์เลขศูนย์ใช้ในวิชาคณิตศาสตร์ รู้จักทำการค้าขายเกลือ หยกและเครื่องปั้นดินเผา นอกจากนี้ชาวมายาตามปกติชอบทำเกษตรกรรมเลื่อนลอย ซึ่งมีการตัดป่า ถางป่า และเผาป่า การทำเกษตรกรรมลักษณะนี้ต้องการพื้นที่ทำงานขนาดใหญ่ ชาวมายาซึ่งเป็นเกษตรกรแต่ละคนจึงนิยมตั้งบ้านเรือนอยู่กันห่างไกลจากเมืองหลวง
สถาปัตยกรรมที่สำคัญของชาวมายา คือ ชีเชน อิตซา (Chichen Itza) เป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นโดยชาวมายาในเขตวัฒนธรรมเมโสอเมริกัน ซึ่งตั้งอยู่ในคาบสมุทรยูกาตัง รัฐยูกาตัง ทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศเม็กซิโก ซึ่งได้รับการโหวตจากคนทั่วโลกให้เป็น 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคใหม่ ประกาศเมื่อวันที่ 7 เดือน 7 ปี 2007 ปัจจุบันได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของยูเนสโก ชีเชน อิตซาเป็นส่วนหนึ่งของเมืองจำนวนมากมายซึ่งชาวมายาได้สร้างขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์ของเทพเจ้าผู้ทรงกระหายพระโลหิต ลักษณะโดยทั่วไปของ ชีเชน อิตซา เป็นรูปเหลี่ยมลดขั้นเป็นชั้น ๆ บนเนื้อที่ประมาณ 6.4 ตารางกิโลเมตร วิหารที่ใหญ่สุดในชีเชนอิตซามีชื่อว่า วิหารแห่งนักรบ ตรงกลางสร้างเป็นปราสาทเหลี่ยมทึบสูงขึ้นไป ใช้เป็นที่ทำพิธีสังเวยเทพเจ้าโดยใช้เด็กสาวโยนลงไปถวายเทพเจ้า ชีเชน อิตซาเป็นที่รวมของฝูงชนในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆ
ในส่วนของการล่มสลายของอาณาจักรมายานั้น นักโบราณคดีได้โต้เถียงกันมานานว่า สาเหตุของการล่มสลายน่าจะเป็นเพราะความแห้งแล้ง สงคราม หรือโรคระบาดอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่ปัจจุบันได้มีข้อสันนิษฐานว่าสาเหตุหลักของการล่มสลายนี้ก็คือ การขาดอาหารและน้ำอย่างยาวนาน อันเกิดจากความแห้งแล้งทางธรรมชาติผสมผสานกับการทำลายป่าไม้ของชาวมายาในการทำการเกษตรกรรมแบบไร่เลื่อนลอย จึงทำให้ชาวมายาตัดสินใจละทิ้งเมืองและอพยพไปตั้งถิ่นฐานที่อื่น อาณาจักรมายารุ่งเรืองมาก และหลังจากนั้นก็เสื่อมสลายลงโดยสาเหตุซึ่งยังไม่อาจทราบได้แน่ชัด เหลือไว้เพียงอารยธรรม ภูมิปัญญาความรู้ และซากสิ่งก่อสร้างอันอลังการไว้เป็นมรดกโลก ปัจจุบันนักโบราณคดีก็ยังมีความเห็นแตกต่างกันหลากหลายอย่าง จึงทำให้สาเหตุการล่มสลายของอาณาจักรมายายังคงเป็นความลับ และฝากปริศนาให้คนรุ่นหลังขบคิดกันว่าการล่มสลายของอาณาจักรมายาเกิดจากสาเหตุใด
ชาวมายาเป็นชนเผ่าที่มีความคิดสร้างสรรค์ ภูมิปัญญาความรู้ที่ปราดเปรื่อง ในปัจจุบันมีชาวมายาที่ยังสืบทอดเชื้อสายเหลืออยู่มากกว่า 2 ล้านคน อาศัยอยู่ในประเทศกัวเตมาลาและทางตอนใต้ของประเทศเม็กซิโก แต่ในอดีตถึงพวกเขาส่วนมากจะหายไปและทิ้งไว้เพียงร่องรอยสถาปัตยกรรมเป็นมรดกไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้เท่านั้น แต่พวกเขาก็ได้ชื่อว่าเป็นชนเผ่าที่สำคัญอีกชนเผ่าหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญต่ออารยธรรมของโลกใบนี้
อ้างอิง
เมธา. 2554. ปริศนากระโหลกแก้ว และอาณาจักรมายา. สืบค้นเมื่อ 7 มีนาคม 2559, จาก: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=715931
teen_admin. 2555. ประวัติชาวมายา อาณาจักรมายา. สืบค้นเมื่อ 7 มีนาคม 2559, จาก: http://teen.mthai.com/variety/22561.html
ASTVผู้จัดการออนไลน์. 2555. ชิเชน อิตซา สิ่งมหัศจรรย์ของชาวมายา อารยธรรมที่ยิ่งใหญ่กว่าคำทำนายวันสิ้นโลก. สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2559, จาก: http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9550000154000
ประวัติความเป็นมาของอินเดียนแดง. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2559, จาก: http://www.xn--42c8ao1akazf5c2be0gsk.com/
เมื่อกล่าวถึงชนพื้นเมืองชาวอเมริกัน หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ อินเดียนแดง ความจริงแล้วพวกเขาเป็นกลุ่มคนผิวเหลืองที่อาศัยอยู่ในทวีปอเมริกาก่อนที่ชาวชาวยุโรปจะอพยพย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากเสียอีก ชาวยุโรปที่อพยพเข้ามานั้นเดิมอาศัยอยู่ในพื้นที่เขตหนาวพวกเขาจึงมีผิวสีซีด เมื่อได้มาพบชาวพื้นเมืองซึ่งมีสีผิวออกไปทางน้ำตาลแดงเนื่องจากถูกแดดแผดเผาจึงเรียกพวกเขาว่า ชาวอินเดียนแดง นั่นเอง โดยเฉพาะอินเดียนแดงเผ่ามายา เป็นที่รู้จักกันดีในฐานะผู้สร้างปฏิทินที่เชื่อว่าบ่งบอกถึงวันสิ้นโลก
อาณาจักรของชาวมายา เป็นอาณาจักรโบราณในอเมริกากลาง มีพื้นที่บริเวณประเทศเม็กซิโกคาบเกี่ยวกับประเทศเบลีซและประเทศกัวเตมาลา มีความรุ่งเรืองช่วง 500 ปีก่อนคริสตกาล มีจุดศูนย์กลางอยู่ที่นครวากา ปัจจุบันคือ เอลเปรู เมืองของชาวมายาประกอบด้วย ชุมชนเกษตรอยู่ชั้นนอก ชุมชนเมืองอยู่ชั้นใน ล้อมรอบจุดศูนย์กลาง ซึ่งเป็นบริเวณสิ่งก่อสร้างที่ใช้ประกอบพิธีกรรมต่างๆ สิ่งก่อสร้างมีหลายแบบ เช่น ปิรามิด วิหาร และปราสาทราชวัง ที่สร้างจากศิลาอันบ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองของชาวมายาเป็นอย่างดี มีข้อสันนิษฐานว่า ชาวมายาอาจสืบเชื้อสายมาจากอิสราเอล ไม่ก็ กรุงทรอย คาร์เธจ ฮั่น แอตแลนติส ฯลฯ ซึ่งยังไม่เป็นที่แน่ชัด
ชาวมายานับถือเทพเจ้า โดยพวกเขาเป็นพวกพหุเทวนิยมนับถือเทพเจ้าหลายองค์ และมีความเชื่อว่า เทพเจ้าเหล่านี้ทรงโปรดปรานการเสวยเลือด ดังนั้นในพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆของชาวมายาจึงมีพิธีบูชายัญด้วยชีวิตของหญิงพรหมจารี(บริสุทธิ์)เพื่อเป็นการถวายแด่ทวยเทพ การบูชายันต์นี้ล้วนเกิดจากความสมัครใจของผู้ถูกบูชายันต์ หรืออาจมีการนำเชลยศึกมาบูชายันต์ นอกจากนี้ชาวมายายังเชื่อในเรื่องชีวิตหลังความตาย เชื่อในเรื่องสวรรค์และนรก พวกเขาเชื่อว่าสวรรค์มีไว้สำหรับบุคคลผู้ถูกบูชายันต์ หรือคนที่เสียชีวิตจาการคลอดลูก ส่วนนรกมีไว้สำหรับคนทั่วไป
ชาวมายามีความปราดเปรื่องในศาสตร์หลายแขนง ได้แก่คณิตศาสตร์ ดาราศาสตร์ สถาปัตยกรรม ชลประทาน การทอผ้า การทำเครื่องปั้นดินเผา และมีระบบปฏิทินและภาษาเขียนของตนเอง ชาวมายาใช้อักษรภาพในการบันทึกเรื่องราวต่างๆ ภาษาเขียนของชาวมายาเป็นอักษรภาพ หรือที่เรียกว่า Hieroglyphics แบบเดียวกับภาษาของอียิปต์โบราณ ศิลปะของชาวมายาจะสะท้อนให้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่ของตนเอง โดยผ่านทางภาพเขียนบนแผ่นกระดาษ การแกะสลักลงบนไม้และแผ่นหิน ตลอดจนการปั้นดินเหนียว มีทั้งแบบที่เรียบง่ายและแบบที่มีความประณีตบรรจงงดงาม ชาวมายามีความสามารถทางดาราศาสตร์ จนสามารถทำนายเวลาเกิดสุริยุปราคาและจันทรุปราคาได้ล่วงหน้าเป็นเวลานาน รู้จักทำปฏิทินขึ้นใช้เอง ซึ่งเชื่อกันว่ามีความแม่นยำว่าปฏิทินของชาวยุโรป ปฏิทินของชาวมายาสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 2012 จึงเป็นที่มาของความเชื่อเกี่ยวกับวันสิ้นโลกนั่นเอง ชาวมายามีความสามารถทางคณิตศาสตร์ พวกเขาประดิษฐ์เลขศูนย์ใช้ในวิชาคณิตศาสตร์ รู้จักทำการค้าขายเกลือ หยกและเครื่องปั้นดินเผา นอกจากนี้ชาวมายาตามปกติชอบทำเกษตรกรรมเลื่อนลอย ซึ่งมีการตัดป่า ถางป่า และเผาป่า การทำเกษตรกรรมลักษณะนี้ต้องการพื้นที่ทำงานขนาดใหญ่ ชาวมายาซึ่งเป็นเกษตรกรแต่ละคนจึงนิยมตั้งบ้านเรือนอยู่กันห่างไกลจากเมืองหลวง
ปฏิทินมายา
ที่มา: http://ikiddee.blogspot.com/
สถาปัตยกรรมที่สำคัญของชาวมายา คือ ชีเชน อิตซา (Chichen Itza) เป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นโดยชาวมายาในเขตวัฒนธรรมเมโสอเมริกัน ซึ่งตั้งอยู่ในคาบสมุทรยูกาตัง รัฐยูกาตัง ทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศเม็กซิโก ซึ่งได้รับการโหวตจากคนทั่วโลกให้เป็น 1 ใน 7 สิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคใหม่ ประกาศเมื่อวันที่ 7 เดือน 7 ปี 2007 ปัจจุบันได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของยูเนสโก ชีเชน อิตซาเป็นส่วนหนึ่งของเมืองจำนวนมากมายซึ่งชาวมายาได้สร้างขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์ของเทพเจ้าผู้ทรงกระหายพระโลหิต ลักษณะโดยทั่วไปของ ชีเชน อิตซา เป็นรูปเหลี่ยมลดขั้นเป็นชั้น ๆ บนเนื้อที่ประมาณ 6.4 ตารางกิโลเมตร วิหารที่ใหญ่สุดในชีเชนอิตซามีชื่อว่า วิหารแห่งนักรบ ตรงกลางสร้างเป็นปราสาทเหลี่ยมทึบสูงขึ้นไป ใช้เป็นที่ทำพิธีสังเวยเทพเจ้าโดยใช้เด็กสาวโยนลงไปถวายเทพเจ้า ชีเชน อิตซาเป็นที่รวมของฝูงชนในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆ
ชีเชน อิตซา
ในส่วนของการล่มสลายของอาณาจักรมายานั้น นักโบราณคดีได้โต้เถียงกันมานานว่า สาเหตุของการล่มสลายน่าจะเป็นเพราะความแห้งแล้ง สงคราม หรือโรคระบาดอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่ปัจจุบันได้มีข้อสันนิษฐานว่าสาเหตุหลักของการล่มสลายนี้ก็คือ การขาดอาหารและน้ำอย่างยาวนาน อันเกิดจากความแห้งแล้งทางธรรมชาติผสมผสานกับการทำลายป่าไม้ของชาวมายาในการทำการเกษตรกรรมแบบไร่เลื่อนลอย จึงทำให้ชาวมายาตัดสินใจละทิ้งเมืองและอพยพไปตั้งถิ่นฐานที่อื่น อาณาจักรมายารุ่งเรืองมาก และหลังจากนั้นก็เสื่อมสลายลงโดยสาเหตุซึ่งยังไม่อาจทราบได้แน่ชัด เหลือไว้เพียงอารยธรรม ภูมิปัญญาความรู้ และซากสิ่งก่อสร้างอันอลังการไว้เป็นมรดกโลก ปัจจุบันนักโบราณคดีก็ยังมีความเห็นแตกต่างกันหลากหลายอย่าง จึงทำให้สาเหตุการล่มสลายของอาณาจักรมายายังคงเป็นความลับ และฝากปริศนาให้คนรุ่นหลังขบคิดกันว่าการล่มสลายของอาณาจักรมายาเกิดจากสาเหตุใด
ชาวมายาเป็นชนเผ่าที่มีความคิดสร้างสรรค์ ภูมิปัญญาความรู้ที่ปราดเปรื่อง ในปัจจุบันมีชาวมายาที่ยังสืบทอดเชื้อสายเหลืออยู่มากกว่า 2 ล้านคน อาศัยอยู่ในประเทศกัวเตมาลาและทางตอนใต้ของประเทศเม็กซิโก แต่ในอดีตถึงพวกเขาส่วนมากจะหายไปและทิ้งไว้เพียงร่องรอยสถาปัตยกรรมเป็นมรดกไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้เท่านั้น แต่พวกเขาก็ได้ชื่อว่าเป็นชนเผ่าที่สำคัญอีกชนเผ่าหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญต่ออารยธรรมของโลกใบนี้
อ้างอิง
เมธา. 2554. ปริศนากระโหลกแก้ว และอาณาจักรมายา. สืบค้นเมื่อ 7 มีนาคม 2559, จาก: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=715931
teen_admin. 2555. ประวัติชาวมายา อาณาจักรมายา. สืบค้นเมื่อ 7 มีนาคม 2559, จาก: http://teen.mthai.com/variety/22561.html
ASTVผู้จัดการออนไลน์. 2555. ชิเชน อิตซา สิ่งมหัศจรรย์ของชาวมายา อารยธรรมที่ยิ่งใหญ่กว่าคำทำนายวันสิ้นโลก. สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2559, จาก: http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9550000154000
ประวัติความเป็นมาของอินเดียนแดง. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2559, จาก: http://www.xn--42c8ao1akazf5c2be0gsk.com/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น