โดย ชลลาวัลย์ ธัญญศิรินนท์
นับตั้งแต่สมัยโบราณกาลมา ประเทศจีนก็เป็นที่รู้จักและขึ้นชื่อในเรื่องความสุดยอดไม่แพ้ชาติใดในโลก ด้วยประวัติศาสตร์และอารยธรรมกว่า 5000 ปี ทำให้เกิดเทคโนโลยีและสิ่งประดิษฐ์ทรงคุณค่ามากมายที่ส่งผลให้เกิดความก้าวหน้าด้านวิทยาการอย่างใหญ่หลวงต่อมวลมนุษยชาติ สี่สุดยอดสิ่งประดิษฐ์ของอารยธรรมจีน หรือที่รู้จักกันดีในชื่อว่า “จตุรประดิษฐ์” นับเป็นสี่สิ่งประดิษฐ์ที่ช่วยให้เกิดการปฏิวัติทางวิทยาศาสตร์ซึ่งนำไปสู่ความก้าวหน้าด้านอื่นๆในโลก
จตุรประดิษฐ์ หรือสิ่งประดิษฐ์ทั้ง 4 ของอารยธรรมจีน ได้แก่ เข็มทิศ กระดาษ ดินปืน และการพิมพ์ สิ่งประดิษฐ์เหล่านี้ต่อมาได้เผยแพร่ไปยังที่ต่างๆ ทั่วโลก และได้สร้างคุณูปการอันยิ่งใหญ่ต่อความเจริญก้าวหน้าทางอารยธรรมแห่งมวลมนุษยชาติ
เข็มทิศ
ในบรรดาสี่สิ่งประดิษฐ์ที่ยิ่งใหญ่ของชาวจีนนั้น เข็มทิศเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ค้นพบเป็นอันดับแรก เมื่อประมาณ 2000 กว่าปี ก่อนนั้นชาวจีนได้มีการนำแม่เหล็กมาทำเป็นเข็มทิศใช้กันแล้ว โดยเข็มทิศในสมัยนั้นมีไว้ใช้บ่งบอกทิศทาง และจะชี้ไปที่ทิศใต้เสมอ ถือว่าเป็นเข็มทิศแบบคร่าวๆ
เข็มทิศนี้คิดค้นเพื่อส่งเสริม และพัฒนาอุตสาหกรรมทางการเดินเรือ ในสมัยก่อนที่จะมีเข็มทิศนั้น ชาวเรือจะใช้การดูตำแหน่งพระอาทิตย์ ดวงดาว และดวงจันทร์เพื่อบอกทิศทางในการเดินเรือ แต่ในวันที่ฟ้าปิด หรือมีพายุ ก็จะไม่สามารถทำเช่นนั้นได้ ทำให้เป็นอุปสรรค์ต่อการเดินเรือเป็นอย่างมาก แต่หลังจากที่ค้นพบเข็มทิศแล้ว ชาวเรือก็สามารถวาดแผนที่ในการเดินเรือออกมาได้ ไม่ว่าจะเดินทางท่ามกลางมหาสมุทรกว้างใหญ่เพียงใดพวกเขาก็สามารถเดินทางไปได้โดยใช้เข็มทิศบอกทิศทาง เข็มทิศจึงมีส่วนช่วยในการบุกเบิกเส้นทางการเชื่อมต่อโลก และยังส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศต่างๆ ด้วย
เข็มทิศได้แพร่หลายไปยังอาหรับในศตวรรษที่ 12 และไปยังทวีปยุโรปในศตวรรษที่ 13 การค้นพบเข็มทิศถือเป็นการค้นพบสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่ง และถือเป็นคุณประโยชน์อย่างยิ่งแก่มวลมนุษย์
การผลิตกระดาษ
ในสมัยฮั่นตะวันตกได้มีการนำเชือก ป่าน ปอ เศษผ้าขาดๆ แห และอวนเก่าๆ มาทำเป็นวัสดุตั้งต้นของเส้นใยกระดาษ แต่กระดาษประเภทนี้เนื้อค่อนข้างหยาบ จึงเขียนไม่ลื่นไหลทำให้ไม่เป็นที่นิยม กระทั่งสมัยฮั่นตะวันออก ได้มีขุนนางคนหนึ่งนามว่า “ไซ่หลุน” ได้ปรับปรุงเทคนิคและกรรมวิธีการทำกระดาษ เขารวบรวมเอาประสบการณ์ของบรรดาผู้ที่เคยผลิตกระดาษมาก่อนแล้วนำเอามาปรับปรุง จนในที่สุดก็สามารถผลิตกระดาษที่มีคุณภาพดี มีสีขาว และง่ายต่อการขีดเขียน ทำให้กระดาษของเขาได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และถูกใช้กันอย่างแพร่หลาย
เทคนิคและกรรมวิธีการผลิตกระดาษของจีนได้เริ่มเผยแพร่เข้าสู่เกาหลีและเวียดนามในศตวรรษที่ 7 จากนั้นได้เผยแพร่ไปสู่ญี่ปุ่น และประเทศแถบอาหรับในศตวรรษที่ 7 และเผยแพร่ไปยังยุโรปและแอฟริกาในศตวรรษที่ 12
เทคนิคการพิมพ์
ศาสตร์การพิมพ์ของจีนแบ่งเป็น “การพิมพ์โดยตราประทับที่แกะสลักบนไม้” และ “การพิมพ์ด้วยแม่พิมพ์แบบตัวเรียงพิมพ์” ในสมัยซ่งเหนือช่วงปี ค.ศ.1041 ถึงปี 1048 “ปี้เซิง” ผู้เป็นนายช่างในโรงพิมพ์หนังสือที่เมืองหังโจวได้บุกเบิกตัวเรียงพิมพ์ขึ้นมา เขาใช้ดินเหนียวมาปั้นเป็นแท่งสี่เหลี่ยม และแกะสลักตัวอักษรลงบนหัวของแท่งดินนั้น ในกระบวนการพิมพ์ เขาจะเรียงตัวอักษรตามหน้าเรียงพิมพ์ไปบนแท่นเหล็กและทาด้านอักษรด้วยหมึก จากนั้นจึงนำไปประทับลงบนกระดาษ เมื่อพิมพ์เสร็จแล้วแท่งอักษรเหล่านี้ยังสามารถนำไปเรียงพิมพ์กับหนังสืออื่นๆได้อีกโดยไม่ต้องแกะสลักแท่งตัวอักษรขึ้นใหม่ หากตัวไหนอักษรที่สลักแตกหักเสียหายก็แกะซ่อมเป็นตัวๆไป และถ้าหากพบว่ามีการพิมพ์ผิดตัวก็สามารถที่จะแก้ไขได้อีกในภายหลัง วิธีการเหล่านี้ช่วยลดเวลา ขั้นตอน และแรงงานด้านการพิมพ์ไปได้มาก จึงช่วยส่งเสริมและพิมพ์ความเร็วและคุณภาพในการพิมพ์ให้ดีขึ้นได้อย่างรวดเร็ว
วิธีการพิมพ์ด้วยตัวเรียงพิมพ์นี้ได้เผยแพร่ไปยังเกาหลี ญี่ปุ่น เวียดนาม และนานาประเทศแถบตะวันตกในช่วงศตวรรษที่ 13 ส่วนยุโรปนั้นเพิ่งค้นพบตัวเรียงพิมพ์ในศตวรรษที่ 15 ซึ่งช้ากว่าประเทศจีนไปถึง 400 ปี
ดินปืน
ดินปืนผลิตมาจากการผสมกันระหว่าง ซัลเฟอร์ สารซอลปีเตอร์ และถ่าน เดิมทีแล้ว ซัลเฟอร์ (กำมะถัน) สารซอลปีเตอร์ (ดินประสิว) และถ่าน ล้วนเป็นยาสมุนไพรของจีน กลุ่มนักผสมยาอายุวัฒนะมักจะผสมยาเหล่านี้ลงในสูตรของยาอายุวัฒนะ และการค้นพบดินปืนก็เกิดขึ้นจากการทดลองหายาอายุวัฒนะของกลุ่มนักผสมยาเหล่านี้นี่เอง
หลังจากค้นพบดินปืนแล้วมันได้ถูกนำมาใช้ในวงการทหาร โดยผลิตเป็นอาวุธยุทโธปกรณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพลุ ปืนใหญ่ และทุ่นระเบิดก็ล้วนแต่ค้นพบ และคิดค้นขึ้นที่ประเทศจีนเป็นที่แรก ดินปืนยังนำมาผลิตเป็นประทัด ดอกไม้ไฟได้อีก พอถึงหน้าเทศกาลหรืองานรื่นเริง ชาวจีนนิยมจุดประทัดและดอกไม้ไฟเพื่อเพิ่มบรรยากาศที่สนุกสนาน ในช่วงศตวรรษที่ 8-9 ดินปืนเผยแพร่ไปยังอาหรับ หลังจากนั้นยุโรปได้ทำสงครามกับชาวอาหรับ ชาวยุโรปจึงได้เรียนรู้ถึงวิธีการทำดินปืน นับเป็นการค้นพบที่ส่งเสริมความก้าวหน้าด้านอาวุธยุทโธปกรณ์สำหรับชาวยุโรปได้เป็นอย่างมาก
การคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ทั้งสี่ในจีนก่อให้เกิดความก้าวหน้าทางด้านวิทยาการในวงกว้างทั้งในโลกตะวันออกและโลกตะวันตก เข็มทิศช่วยให้เกิดการสำรวจทางทะเล การผลิตกระดาษและเทคนิคการพิมพ์ช่วยให้เกิดการปฏิวัติวิทยาศาสตร์ และดินปืนช่วยให้เกิดความก้าวหน้าด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ หากไม่มีสิ่งประดิษฐ์ทั้งสี่ของอารยธรรมจีนแล้วนั้น โลกของเราอาจจะไม่มีทางก้าวหน้ามาจนถึงทุกวันนี้ได้อย่างแน่นอน
อ้างอิง
คัลเชอร์, มอนเทจ. ประตูสู่วัฒนธรรมจีน. กรุงเทพ: สุขภาพใจ, 2551.
เอเชียแพ็ค. ต้นกำเนิดวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจีน. กรุงเทพ: สุขภาพใจ, 2554.
สิ่งประดิษฐ์ทั้ง4ของจีน. สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2558, จาก http://www.thongkasem.com/knowledge.php?kid=68
4 สิ่งประดิษฐ์ของจีน. สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2558, จาก http://chinese2u.blogspot.com/2015/04/4.html
นับตั้งแต่สมัยโบราณกาลมา ประเทศจีนก็เป็นที่รู้จักและขึ้นชื่อในเรื่องความสุดยอดไม่แพ้ชาติใดในโลก ด้วยประวัติศาสตร์และอารยธรรมกว่า 5000 ปี ทำให้เกิดเทคโนโลยีและสิ่งประดิษฐ์ทรงคุณค่ามากมายที่ส่งผลให้เกิดความก้าวหน้าด้านวิทยาการอย่างใหญ่หลวงต่อมวลมนุษยชาติ สี่สุดยอดสิ่งประดิษฐ์ของอารยธรรมจีน หรือที่รู้จักกันดีในชื่อว่า “จตุรประดิษฐ์” นับเป็นสี่สิ่งประดิษฐ์ที่ช่วยให้เกิดการปฏิวัติทางวิทยาศาสตร์ซึ่งนำไปสู่ความก้าวหน้าด้านอื่นๆในโลก
จตุรประดิษฐ์ หรือสิ่งประดิษฐ์ทั้ง 4 ของอารยธรรมจีน ได้แก่ เข็มทิศ กระดาษ ดินปืน และการพิมพ์ สิ่งประดิษฐ์เหล่านี้ต่อมาได้เผยแพร่ไปยังที่ต่างๆ ทั่วโลก และได้สร้างคุณูปการอันยิ่งใหญ่ต่อความเจริญก้าวหน้าทางอารยธรรมแห่งมวลมนุษยชาติ
เข็มทิศ
ในบรรดาสี่สิ่งประดิษฐ์ที่ยิ่งใหญ่ของชาวจีนนั้น เข็มทิศเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ค้นพบเป็นอันดับแรก เมื่อประมาณ 2000 กว่าปี ก่อนนั้นชาวจีนได้มีการนำแม่เหล็กมาทำเป็นเข็มทิศใช้กันแล้ว โดยเข็มทิศในสมัยนั้นมีไว้ใช้บ่งบอกทิศทาง และจะชี้ไปที่ทิศใต้เสมอ ถือว่าเป็นเข็มทิศแบบคร่าวๆ
เข็มทิศนี้คิดค้นเพื่อส่งเสริม และพัฒนาอุตสาหกรรมทางการเดินเรือ ในสมัยก่อนที่จะมีเข็มทิศนั้น ชาวเรือจะใช้การดูตำแหน่งพระอาทิตย์ ดวงดาว และดวงจันทร์เพื่อบอกทิศทางในการเดินเรือ แต่ในวันที่ฟ้าปิด หรือมีพายุ ก็จะไม่สามารถทำเช่นนั้นได้ ทำให้เป็นอุปสรรค์ต่อการเดินเรือเป็นอย่างมาก แต่หลังจากที่ค้นพบเข็มทิศแล้ว ชาวเรือก็สามารถวาดแผนที่ในการเดินเรือออกมาได้ ไม่ว่าจะเดินทางท่ามกลางมหาสมุทรกว้างใหญ่เพียงใดพวกเขาก็สามารถเดินทางไปได้โดยใช้เข็มทิศบอกทิศทาง เข็มทิศจึงมีส่วนช่วยในการบุกเบิกเส้นทางการเชื่อมต่อโลก และยังส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศต่างๆ ด้วย
เข็มทิศได้แพร่หลายไปยังอาหรับในศตวรรษที่ 12 และไปยังทวีปยุโรปในศตวรรษที่ 13 การค้นพบเข็มทิศถือเป็นการค้นพบสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่ง และถือเป็นคุณประโยชน์อย่างยิ่งแก่มวลมนุษย์
การผลิตกระดาษ
เทคนิคและกรรมวิธีการผลิตกระดาษของจีนได้เริ่มเผยแพร่เข้าสู่เกาหลีและเวียดนามในศตวรรษที่ 7 จากนั้นได้เผยแพร่ไปสู่ญี่ปุ่น และประเทศแถบอาหรับในศตวรรษที่ 7 และเผยแพร่ไปยังยุโรปและแอฟริกาในศตวรรษที่ 12
เทคนิคการพิมพ์
ศาสตร์การพิมพ์ของจีนแบ่งเป็น “การพิมพ์โดยตราประทับที่แกะสลักบนไม้” และ “การพิมพ์ด้วยแม่พิมพ์แบบตัวเรียงพิมพ์” ในสมัยซ่งเหนือช่วงปี ค.ศ.1041 ถึงปี 1048 “ปี้เซิง” ผู้เป็นนายช่างในโรงพิมพ์หนังสือที่เมืองหังโจวได้บุกเบิกตัวเรียงพิมพ์ขึ้นมา เขาใช้ดินเหนียวมาปั้นเป็นแท่งสี่เหลี่ยม และแกะสลักตัวอักษรลงบนหัวของแท่งดินนั้น ในกระบวนการพิมพ์ เขาจะเรียงตัวอักษรตามหน้าเรียงพิมพ์ไปบนแท่นเหล็กและทาด้านอักษรด้วยหมึก จากนั้นจึงนำไปประทับลงบนกระดาษ เมื่อพิมพ์เสร็จแล้วแท่งอักษรเหล่านี้ยังสามารถนำไปเรียงพิมพ์กับหนังสืออื่นๆได้อีกโดยไม่ต้องแกะสลักแท่งตัวอักษรขึ้นใหม่ หากตัวไหนอักษรที่สลักแตกหักเสียหายก็แกะซ่อมเป็นตัวๆไป และถ้าหากพบว่ามีการพิมพ์ผิดตัวก็สามารถที่จะแก้ไขได้อีกในภายหลัง วิธีการเหล่านี้ช่วยลดเวลา ขั้นตอน และแรงงานด้านการพิมพ์ไปได้มาก จึงช่วยส่งเสริมและพิมพ์ความเร็วและคุณภาพในการพิมพ์ให้ดีขึ้นได้อย่างรวดเร็ว
วิธีการพิมพ์ด้วยตัวเรียงพิมพ์นี้ได้เผยแพร่ไปยังเกาหลี ญี่ปุ่น เวียดนาม และนานาประเทศแถบตะวันตกในช่วงศตวรรษที่ 13 ส่วนยุโรปนั้นเพิ่งค้นพบตัวเรียงพิมพ์ในศตวรรษที่ 15 ซึ่งช้ากว่าประเทศจีนไปถึง 400 ปี
ดินปืน
ดินปืนผลิตมาจากการผสมกันระหว่าง ซัลเฟอร์ สารซอลปีเตอร์ และถ่าน เดิมทีแล้ว ซัลเฟอร์ (กำมะถัน) สารซอลปีเตอร์ (ดินประสิว) และถ่าน ล้วนเป็นยาสมุนไพรของจีน กลุ่มนักผสมยาอายุวัฒนะมักจะผสมยาเหล่านี้ลงในสูตรของยาอายุวัฒนะ และการค้นพบดินปืนก็เกิดขึ้นจากการทดลองหายาอายุวัฒนะของกลุ่มนักผสมยาเหล่านี้นี่เอง
หลังจากค้นพบดินปืนแล้วมันได้ถูกนำมาใช้ในวงการทหาร โดยผลิตเป็นอาวุธยุทโธปกรณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพลุ ปืนใหญ่ และทุ่นระเบิดก็ล้วนแต่ค้นพบ และคิดค้นขึ้นที่ประเทศจีนเป็นที่แรก ดินปืนยังนำมาผลิตเป็นประทัด ดอกไม้ไฟได้อีก พอถึงหน้าเทศกาลหรืองานรื่นเริง ชาวจีนนิยมจุดประทัดและดอกไม้ไฟเพื่อเพิ่มบรรยากาศที่สนุกสนาน ในช่วงศตวรรษที่ 8-9 ดินปืนเผยแพร่ไปยังอาหรับ หลังจากนั้นยุโรปได้ทำสงครามกับชาวอาหรับ ชาวยุโรปจึงได้เรียนรู้ถึงวิธีการทำดินปืน นับเป็นการค้นพบที่ส่งเสริมความก้าวหน้าด้านอาวุธยุทโธปกรณ์สำหรับชาวยุโรปได้เป็นอย่างมาก
การคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ทั้งสี่ในจีนก่อให้เกิดความก้าวหน้าทางด้านวิทยาการในวงกว้างทั้งในโลกตะวันออกและโลกตะวันตก เข็มทิศช่วยให้เกิดการสำรวจทางทะเล การผลิตกระดาษและเทคนิคการพิมพ์ช่วยให้เกิดการปฏิวัติวิทยาศาสตร์ และดินปืนช่วยให้เกิดความก้าวหน้าด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ หากไม่มีสิ่งประดิษฐ์ทั้งสี่ของอารยธรรมจีนแล้วนั้น โลกของเราอาจจะไม่มีทางก้าวหน้ามาจนถึงทุกวันนี้ได้อย่างแน่นอน
อ้างอิง
คัลเชอร์, มอนเทจ. ประตูสู่วัฒนธรรมจีน. กรุงเทพ: สุขภาพใจ, 2551.
เอเชียแพ็ค. ต้นกำเนิดวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจีน. กรุงเทพ: สุขภาพใจ, 2554.
สิ่งประดิษฐ์ทั้ง4ของจีน. สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2558, จาก http://www.thongkasem.com/knowledge.php?kid=68
4 สิ่งประดิษฐ์ของจีน. สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2558, จาก http://chinese2u.blogspot.com/2015/04/4.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น